Phát hiện chấn động thế giới : Xuất hiện mối họa sức khỏe còn nguy hiểm hơn cả ung thư

Kể từ khi ra đời vào năm 1928, penicillin, loại kháng sinh đầu tiên được tìm ra bởi một nhà sinh học người Scotland, Alexander Fleming, đã mở ra một kỷ nguyên vàng của kháng sinh trong y học. Nó được gọi là thần dược của Tây y, khi đã cứu hàng triệu người bệnh mỗi năm khỏi cái chết gây ra bởi nhiễm khuẩn.

Tuy nhiên, câu chuyện tuyệt vời ấy có lẽ đang đi đến hồi kết thúc. Đã có hàng triệu người chết mỗi năm trong thời đại chưa có kháng sinh và rồi sẽ là một con số tương tự trong những năm sắp tới. Cơn ác mộng này mang tên “kháng kháng sinh” và xuất phát từ chính sự lạm dụng thuốc của loài người.

1. Thuốc kháng sinh là gì?

Thuốc kháng sinh (hay kháng sinh) là những chất thiên nhiên được gây cấy từ vi sinh vật, hoặc được tổng hợp hay bán tổng hợp hóa học. Chúng có khả năng hủy diệt hoặc làm chậm lại sự phát triển và lan rộng của vi sinh vật gây bệnh trong cơ thể. 

2. Kháng kháng sinh là gì?

Tình trạng kháng thuốc kháng sinh hay kháng kháng sinh là khi một loại vi sinh vật gây bệnh tiến hóa để đề kháng mạnh hơn hoặc "miễn nhiễm" hoàn toàn với kháng sinh mà trước đây có thể trị được.

Chúng không những tồn tại mà còn sinh sản ra những thế hệ vi khuẩn mới, cũng có đặc tính kháng thuốc và hóa chất điều trị nhiễm trùng.

Một chủng vi khuẩn có thể phát triển để chống lại từ một cho đến hàng chục loại thuốc kháng sinh khác nhau. Khi đó, bệnh nhiễm trùng trở nên khó khăn hoặc thậm chí không thể điều trị. Trong một vài trường hợp, bệnh nhân có thể phải trải qua phẫu thuật cắt bỏ, hoặc thậm chí tử vong vì kháng kháng sinh.

3. Tại sao kháng kháng sinh là một cơn ác mộng với loài người?

Trước khi có thuốc kháng sinh thì con người sẽ chết vì các vết thương khi bị ngã, trúng đạn, tai nạn lao động… Phần lớn những vết thương dẫn đến nhiễm trùng và kết thúc cuộc sống của một ai đó. Tuy nhiên, điều này đã thay đổi sau khi thuốc kháng sinh ra đời.

Và cho đến nay, kháng sinh – một trong những trụ cột đang chống đỡ thế giới đang dần dần sụp đổ. Tại sao?

Đầu tiên, chúng ta sẽ mất hết lá chắn phòng vệ cho những người có hệ miễn dịch yếu. Họ bao gồm bệnh nhân ung thư, người nhiễm HIV, trẻ em đẻ non… Điều này đồng nghĩa với cái chết của tất cả những con người này.

Tiếp đến, kỹ thuật phẫu thuật của loài người bị vô hiệu hóa. Nhiều ca phẫu thuật được yêu cầu sử dụng kháng sinh phòng ngừa. Khi kháng sinh mất tác dụng, phòng phẫu thuật của bệnh viện như không có mái che.

Chúng ta sẽ không thể mổ tim, ghép thận, đưa ống thông cho bệnh nhân đột quỵ… Chúng ta không thể phẫu thuật dù chỉ đơn giản là chỉnh lại khớp gối. Không thể đẻ mổ và dù cho trong những bệnh viện hiện đại nhất, cứ 100 sản phụ sẽ có 1 người tử vong.

Nhiễm trùng gây ra nỗi sợ hãi từ những bệnh nhỏ. Viêm họng liên cầu gây suy tim. Viêm phổi giết chết 3 trong 10 trẻ em mắc bệnh. Nhiễm trùng da đồng nghĩa với phẫu thuật cắt bỏ chi. Hãy nhớ lại trường hợp đầu tiên được điều trị penicillin. Albert Alexander trước đó đã mất một con mắt trong tình trạng da đầu rỉ mủ, chỉ bắt đầu từ việc bị gai xước vào mặt trong khi làm vườn.

Rồi thì bạn còn dám làm gì nữa khi mà bất cứ tổn thương nào cũng có thể giết người. Bạn có dám đi xe máy, trượt patin, trèo thang để sửa mái nhà hay đặt con bạn chơi đùa dưới sàn nhà?

4. Vậy bao giờ thì những điều này xảy ra?

Vâng! Nó chính là ngay bây giờ chúng ta đang ở trong cơn ác mộng này! Loài người có trong tay trên dưới 100 loại kháng sinh. Con số không khác biệt là mấy từ những năm đầu thế kỷ 21.

Nhưng năm 2000, một bệnh nhân người Mỹ đầu tiên được xác nhận kháng tất cả các kháng sinh, chỉ trừ hai loại.

Năm 2008, các bác sĩ phải đối mặt với trường hợp một bệnh nhân Ấn Độ nhiễm trùng mà kháng toàn bộ kháng sinh chỉ trừ 1 loại.

Những bằng chứng mới nhất cho thấy đến năm 2050 sẽ có khoảng 10 triệu người chết mỗi năm trên toàn thế giới do thuốc kháng sinh lúc này đã trở nên vô dụng với các chứng nhiễm trùng thường thấy – tức nhiều hơn số người chết vì ung thư hiện nay.

5. Alexander Fleming – cha đẻ của kháng sinh đã biết trước mọi thứ

Ngay trong buổi phỏng vấn sau nhận giải Nobel cho phát hiện của mình, Fleming đã cảnh báo đến viễn cảnh không vui khi vi khuẩn có thể trở nên kháng thuốc.

“Những người lạm dụng penicillin ngày hôm nay, họ phải chịu trách nhiệm cho cái chết của những bệnh nhân nhiễm vi khuẩn kháng penicillin sau này,” Fleming nói. “Tôi hy vọng điều nguy hiểm này có thể được kiểm soát.”

Điều này được ví như trò chơi nhảy cừu. Thuốc ra đời, vi khuẩn kháng nó và rồi chúng ta lại đi tìm loại thuốc mới.

Nhưng có vẻ như loài người đang hụt hơi khi mà một chủng vi khuẩn mới sinh ra cứ mỗi 20 phút, các công ty dược phẩm thì cần đến cả thập kỷ để nghiên cứu một loại kháng sinh.

6. Chúng ta có thể làm gì?

Cho tới nay, kháng kháng sinh đã trở thành vấn đề toàn cầu. Những giải pháp cũng được đặt ra. Có thể là chúng ta nên nghiêm cấm hẳn việc sử dụng kháng sinh trong chăn nuôi và ngư nghiệp. Kiểm soát kê đơn kháng sinh để tránh lạm dụng bừa bãi và cảnh báo kháng thuốc sắp xảy ra…

Nhưng rồi đó là những điều quá to lớn và cần một nguồn tài trợ không hề nhỏ. Tại sao chúng ta không bắt đầu bằng những hành động của từng cá nhân?

Nếu bạn thực sự muốn chung tay cùng nhân loại chiến đấu trong cơn ác mộng chung, dưới đây là một số khuyến cáo mà nên được thực hiện và chia sẻ với mọi người:

1. Đừng bao giờ tự ý sử dụng kháng sinh. Ví dụ như bệnh cúm thông thường do virus, bạn có uống kháng sinh cũng không thể hiệu quả được.

2. Nói chuyện với bác sĩ nếu họ kê đơn kháng sinh cho bạn. Hãy hỏi họ xem liệu có thể điều trị ngoài kháng sinh hay không? Và nếu bắt buộc, loại kháng sinh đó có phù hợp với cơ thể bạn?

3. Tuân thủ nghiêm ngặt liều và thời gian điều trị với kháng sinh của bác sĩ, ngay cả khi bạn nghĩ mình đã tốt hơn hoặc đã khỏi bệnh. Giảm liều hay dừng điều trị sớm tạo điều kiện cho vi khuẩn tồn tại kháng thuốc và tái nhiễm.

4. Đừng tiết kiệm kháng sinh đã điều trị ở đợt trước để dùng lại. Vứt bỏ chúng, bởi lần sau có lẽ chúng sẽ mất tác dụng.

5. Cùng một bệnh nhưng đừng sử dụng đơn thuốc của người khác. Như đã nói không phải kháng sinh nào cũng phù hợp với bạn.

6. Bỏ ngay thói quen yêu cầu bác sĩ kê kháng sinh cho mình. Họ là những người có kinh nghiệm và nếu bạn không có dấu hiệu nhiễm trùng, điều trị các triệu chứng với thuốc ngoài kháng sinh là đủ.

Kháng thuốc kháng sinh sẽ trở thành một “mối đe dọa với con người còn nguy hiểm hơn cả ung thư” và thay vì trông chờ hay phụ thuộc vào các bước tiến y học, chúng ta nên thực hiện những hành động nhỏ trên để bảo vệ sức khỏe chính mình và những người thân.

Theo: yan.vn